İlmi Kelâmın Çöküşü, Felsefe Ve Bâtınîıjğin Gelişmesi Ve Yeni Bir İlmi

Kelâmcıya İhtiyaç Duyulması

İlmi Kelâmın Çöküşü, Felsefe Ve Bâtınîliğin Gelişmesi

Her ne kadar o günlerde Eş'arî düşüncesinin âlimleri bütün İslâm dünyasını,

eğitim düzenini, dinî hayatı kuşatmışlarsa da, bizzat kendi söz ve iddialarının

geçerliliğinin ve hâkimiyetlerinin içine kurt düşmüştü. Ebu'l Hasan Eş'arî'nin

gücü ve kişiliği, mantığı ve müc-tehidce kafa yapısı Mutezilenin sihrini bozmuş,

şeriat ve sünnetin hâkimiyetini yeniden kurmuştu. Bu işte onun metod ve

prensipleri tek başına rol oynamamış, onun üstün zekâsının, yeteneklerinin ve

ilmî isbatlama ve ictihad melekesinin de rolü olmuştu. Bu otorite işte böyle

güçlü büyük kişilerle ve içtihad yetenekleri ile ayakta durabilirdi. Fakat onun

peşinden giden, ona tâbi olanlar gitgide eski metodları takip eden kişiler

durumuna düştüler. İlm—i Kelâm'da da yenilik ve ictihad yerine nakil içinde

nakil çizgisi başladı.